صابر راستی کردار؛ از دژاوو تا وزیر

به راستی پس از مرگ چه می‌ماند؟ کردار ما

این روزها تقریبا هر کسی را که می بینیم، یک گوشی هوشمند در دست دارد یا به نوعی، با تکنولوژی و دنیای وب در ارتباط است. برای ما ایرانی ها، خواندن محتوای وب سایت های فارسی، کمی سخت است چون هر سایت از یک نوع فونت استفاده می کند که گاهی آنقدر جلوه بدی به متن می دهد که اصلا بی خیال خواندن آن مطلب می شویم. صابر راستی کردار، یکی از افرادی است که با طراحی فونت هایی منحصر به فرد، انقلابی در نگارش محتوای وب سایت های فارسی ایجاد کرد و حتی گوگل را هم تسلیم کرد که یکی از فونت هایش را در سرویس های خود استفاده کند!

داستان فونت وزیر، از کجا شروع شد؟

اگر از خوانندگان حرفه ای وب سایت های فارسی باشید، تقریبا بسیاری از فونت هایی که برای نگارش محتواهای فارسی استفاده می شوند را می شناسید؛ فونت هایی که شاید در زمان خودشان خیلی جالب بودند اما باز هم در متون طولانی اذیت کننده می شدند و واقعا دلتان نمی خواست یک متن 5000 کلمه ای را با فونت آریال درشت و بولد شده بخوانید!

اینجا بود که یکی از افرادی که در حوزه تولید و ساخت فونت های حرفه ای و مدرن فعالیت می کند، پا به میدان گذاشت؛ صابر راستی کردار، توسعه دهنده ای که قبلا نیز با خلق فونت هایی مانند شبنم، ساحل، گندم، صمیم، تنها و پرستو، مهارت بی نظیر خود را در طراحی هنرمندانه و کارآمد فونت های فارسی نشان داده بود.

خودش می گوید که:

مدام به این فکر می کردم که چرا برای وب، فونت جدیدی نمی آید؛ البته چند فونت وجود داشت اما به دلیل غیر قابل خرید بودن، برای عموم قابل دسترس نبود یا اینکه اگر هم می شد آن را بخری، ظاهرش چندان مطابق میل و سلیقه من نبود. برای همین تصمیم گرفتم فونتی را انتخاب کنم و با ایجاد تغییراتی در آن، ظاهرش را زیباتر و کارآمدتر کنم. ابتدا فونت رویا را انتخاب کردم اما بعد به سراغ دژاوو رفتم و کار را شروع کردم.

الگوی وزیر متن چه فونتی بود؟

صابر راستی کردار، قبلا هم ثابت کرده بود که شناخت خوبی از فونت های فارسی نویس دارد و دقیقا می داند که قرار است بعد از نگارش، چه فونتی ایجاد شود. بعد از انتخاب دژاوو، نوبت به تعیین یک الگو رسید. فونت تاهوما، یکی از بهترین انتخاب ها برای این کار بود که به خصوص در متون طولانی، عملکرد بسیار بهترین نسبت به فونت هایی مانند آریال داشت.

فونت تاهوما به گفته راستی کردار، زیبا نبود اما آرام بود و به دل می نشست و همین باعث شده بود تا الگوی مناسبی برای تغییرات دژاوو باشد؛ فونتی که ساده بود و به چیزی شباهت داشت که در ذهن او می گذشت.

من به دنبال فونت خوانایی بودم، فونتی که ساده باشد؛ مرا از مطالعه خسته نکند؛ بتوانم مطالب را سریع بخوانم؛ هیچ یک از حروف آن در طول مطالعه حواسم را پرت نکند و در پایان، ذهنم را آرام نگه دارد.

وزیر، دوقلوی تاهوما و با همان مشکلات

صابر راستی کردار اگرچه برای تولید فونت وزیر متن، تصمیم گرفته بود آن را از صفر نسازد و با ویرایش دژاوو بر مبنای تاهوما، فونتی جدید خلق کند؛ اما در نیمه راه به مشکل خورد. فونت تاهوما، در اندازه های کوچک خوب بود اما با افزایش سایز نوشته ها، شکل متن و زیبایی آن بهم می ریخت؛ مشکلی که حالا گریبانگیر وزیر نیز شده بود. با هر بار ویرایش فونت وزیر، کمی اوضاع بهتر می شد. وزیر اولی، هنری نبود؛ وزیر دومی هنری بود اما ظاهری کاملا متفاوت با ایده های راستی کردار را به خود گرفته بود؛ حتی برای وزیر سه هم هیچ معجزه ای رخ نداد. همه تلاش ها باز به نقطه اول رسید؛ وزیر اولی اما با تغییراتی هنری تر ایجاد شد که ثمره آن، وزیر چهارم یا همان چیزی شد که گوگل آن را در میان فونت های اصلی خود جای داد.  

صابر راستی کردار؛ خالق ارزشی گران اما با عرضه رایگان

صابر راستی کردار از آن دسته طراحانی است که خلق ارزش، بیشتر از دریافت هزینه برایشان ارزشمند است و واقعا نیز در این راه، کم نگذاشته است. فونت های گندم، صمیم، ساحل، تنها و پرستو، همگی برای راحتی کاربر و به صورت رایگان عرضه شدند و وزیر نیز، در همان مسیر قدم گذاشت؛ فونتی که برای همه است اما مال هیچ کس نیست. این خدمت راستی کردار، خلق فونتی ارزشمند و اضافه شدن آن به فونت های زیر مجموعه گوگل است؛ ارزشی که برای وی گران بود و زحمات زیادی برای تولید آن کشیده شد اما به رایگان در اختیار مردم قرار گرفت.

بروزرسانی ۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۲

صابر راستی کردار در وبلاگ شخصی خود طی نوشته‌ای اعلام کرد که از سال گذشته برای او تشخیص سرطان داده شده است و متاسفانه اکنون در شرایط سختی زندگی می‌کند.

شنیدن این خبر برای هر فردی بخصوص افراد فعال در اکوسیستم بسیار ناراحت کننده می‌باشد. امید است شرایط سخت گذرا باشد و سلامتی کامل به صابر برگردد. ❤️

نقل شده از وبلاگ صابر راستی کردار:

به هر حال هر چه از خدا برسد رحمت است. من راضی هستم به رضای او. به رضای معبود و معشوقم. قدر سلامتی رو بدونید. قدر توانایی یک راه رفتنِ ساده. قدر یک سرویس بهداشتی رفتنِ ساده. قدر مزه‌ها. قدر اشتها… قدر اینکه بدیهی‌ترین کارهاتون رو بدون کمک دیگران انجام می‌دین. قدر اینکه بدون آرام‌بخش قوی و بدون درد می‌خوابید رو بدونید و شاکر باشید. قدر جوانی رو بدونید. ازدواج کنید اگر هنوز مجردید.

بروزرسانی ۲۳ آبان ۱۴۰۲

صابر رفت؛ خبری کوتاه اما بسیار تلخ برای آنان که صابر و خدمات گرانبهایش را می شناسند. بدون شک، صابر یکی از ماندگارترین یادگاری های خود را برای وب فارسی بر جای گذاشت؛ خدمات ارزنده ای که یادآور تلاش بی چشمداشت او برای تمام فارسی زبانان دنیا بود؛ یادش همواره گرامی باد.